Το Video Assistant Referee, κοινώς VAR, έχει γίνει πλέον συνώνυμο του… κρύου ιδρώτα για κάθε άνθρωπο που ποντάρει τα λεφτά του. Αρκετές λίγκες και διεθνές διοργανώσεις το χρησιμοποιούν επισήμως, παρά το γεγονός ότι ήδη από τα δοκιμαστικά στο Κύπελλο Συνομοσπονδιών του 2017 έδειξε τις αστοχίες κατά την χρησιμοποίησή του. Στο ματς Καμερούν-Χιλή η τελευταία σκόραρε με τον Βάργκας, αλλά ο διαιτητής έσπευσε να συμβουλευτεί το βίντεο.
Ο βοηθός διαιτητή δεν είχε σηκώσει τη σημαία του, ο ρέφερι της αναμέτρησης όμως υπέδειξε παράβαση κι ακύρωσε το γκολ. Παρατήρηση 1: όποιος κι αν έβλεπε το βίντεο, δεν θα καταλόγιζε ποτέ λάθος στον βοηθό διαιτητή είτε σήκωνε τη σημαία, είτε όχι. Η φάση ήταν απολύτως οριακή. Παρατήρηση 2: οφσάιντ δεν υπήρχε ποτέ. Ο διαιτητής είχε κάνει λάθος!
Παρ’ όλα αυτά, η τεχνολογία χρησιμοποιήθηκε λίγες εβδομάδες αργότερα στην Ιταλία και στην Γερμανία. Η χρήση του goal line technology είχε ήδη βοηθήσει αρκετά τους διαιτητές σε όλο τον κόσμο να ξεχωρίζουν αν η μπάλα πέρασε την τελική γραμμή ή όχι. Εκεί όμως η ίδια η τεχνολογία παίρνει την απόφαση. Στην περίπτωση του VAR ο διαιτητής έχει απλά μία δεύτερη ευκαιρία για να επανορθώσει. Και δεν το κάνει πάντα σωστά…
Οι πολέμιοι του VAR έχουν κάθε λόγο να θεωρούν ότι η χρήση του βίντεο έχει μπει με λάθος τρόπο στο ποδόσφαιρο. Υποστηρίζουν ότι το ποδόσφαιρο προσπαθεί να εισάγει την τελειότητα στις αποφάσεις του, αλλά με έναν τρόπο που ούτε χρειάζεται, ούτε επιθυμεί. Το VAR δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα κάθε σημαντικής φάσης σε ένα ματς, διότι μία λανθασμένη απόφαση είναι μέρος του παιχνιδιού.
Οι υποστηρικτές του πάλι θέλουν απλά να βλέπουν να λαμβάνονται οι σωστές αποφάσεις και σε σύντομο χρόνο. Ούτε το ένα γίνεται (πάντοτε) με το VAR, ούτε το άλλο! Το άσχημο είναι ότι συχνά αποτυγχάνει στο πρώτο μέρος της προηγούμενης πρότασης, που είναι και το σημαντικότερο. Δεν φταίει φυσικά το βίντεο, αλλά η ερμηνεία που δίνει ένας διαιτητής στους κανονισμούς. Με δύο λόγια, αν ο ρέφερι είναι ανίκανος σε πραγματικό χρόνο, συχνά αποδεικνύεται ανίκανος και όταν βλέπει το ριπλέι.
Ήρθε για να μείνει
Το πρόβλημα είναι, ωστόσο, ότι το VAR έχει μπει για τα καλά στη –ποδοσφαιρική και στοιχηματική– ζωή μας και δύσκολα θα βγει. Σε λίγους μήνες θα το δούμε στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Ρωσίας κι ένας Θεός ξέρει θα δούμε εκεί. Για τους παίκτες του στοιχήματος πάντως υπάρχει πάντα η απορία: μπορεί να επηρεάσει κάπως τον τρόπο με τον οποίο ποντάρουμε; Κι αν ναι, μπορεί να έχει κάποια επίπτωση στο live betting;
Η εμπειρία μας ως τώρα έχει αποδείξει σίγουρα ότι έχει τεράστια επίπτωση στα νεύρα μας. Οι περιπτώσεις όπου κάποιο γκολ ακυρώθηκε ή κάποιο πέναλτι δόθηκε εις βάρος μας είναι περισσότερες από αυτές που η απόφαση ήταν υπέρ μας. Εντάξει, δεν ισχύει αυτό. Δεν υπάρχουν τέτοιου είδους στατιστικά. Ωστόσο, ελάχιστοι θυμούνται τα στοιχήματα που κέρδισαν χάρη στο VAR και οι περισσότεροι θυμούνται εκείνα που ΔΕΝ έπιασαν τελικά.
Ο Τζίβαν Τζεγιαρατνάμ, επικεφαλής της συλλογής στοιχηματικών δεδομένων και ειδικός αποδόσεων στην εταιρεία Abelson Info, θεωρεί ότι στην αρχή τουλάχιστον δεν θα δούμε τρομακτικές αλλαγές. Υποστηρίζει ότι κάθε νέος κανονισμός προκαλεί στο κοινό μία φρενίτιδα ενδιαφέροντος και παράλληλα κριτικής για τις επιπτώσεις που θα υπάρξουν. «Το VAR δεν είναι κάτι το διαφορετικό» λέει ο Τζεγιαρτνάμ: «Μόνο αν θεωρήσουμε ότι οι εταιρείες θα βρουν τρόπους να χρησιμοποιήσουν στοιχηματικά το VAR μπορεί να υπάρξει επίπτωση –θετική ή αρνητική– στο live betting».
Οι επιπτώσεις στο στοίχημα
Η εφαρμογή του VAR έχει βέβαια αρκετές επιπτώσεις στην εξέλιξη του παιχνιδιού: «Ίσως στο μέλλον γίνει κάποια αναπροσαρμογή στο VAR, αλλά ως τότε η τεχνολογία θα έχει αρνητική επίπτωση στην φυσική ροή ενός αγώνα, συνεπώς και στην εμπειρία του παίκτη του στοιχήματος στο ζωντανό παιχνίδι. Η απόφαση ενός διαιτητή να συμβουλευτεί το VAR σήμερα μπορεί να σημαίνει κλείδωμα των αγορών για αρκετά λεπτά. Οι εταιρείες γενικώς κάνουν προσπάθεια να μειωθεί ο χρόνος στον οποίο μία αγορά παραμένει κλειδωμένη μετά από ένα γκολ ή μία κόκκινη κάρτα.
Αυτή η καθυστέρηση που υπάρχει οφείλεται στην ανάγκη να εξισορροπηθεί ο αλγόριθμος που χρησιμοποιείται για ποντάρισμα και να προστεθούν νέα δεδομένα. Περισσότερα δεδομένα σημαίνουν περισσότερη εμπιστοσύνη. Η εισαγωγή μίας μεταβλητής όπως το VAR αποτελεί πρόβλημα διότι ανατρέπει όλα όσα ξέραμε ως τώρα και διακόπτει τη διαδικασία. Οι εταιρείες είναι υποχρεωμένες να περιμένουν περισσότερο και παράλληλα οι αγορές να διατηρούνται κλειδωμένες περισσότερη ώρα.
Με τον ίδιο τρόπο καθυστερεί η διευθέτηση ενός χαμένου ή ενός κερδισμένου στοιχήματος για τον παίκτη. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι όλα αυτά θα μειώσουν το ενδιαφέρον του παίκτη του στοιχήματος για το live betting, σίγουρα όμως δεν θα το αυξήσουν».
Ο Τζεγιαρατνάμ καταλήγει στο ίδιο συμπέρασμα με τον περισσότερο κόσμο όσον αφορά στην χρησιμότητα του VAR: «Στη Γερμανία και στην Ιταλία έχει φανεί ότι υπάρχουν διαφορετικοί τρόπο για να ερμηνεύσει κανείς τη χρήση της τεχνολογίας. Στη Γερμανία θεωρείται ότι πολλοί διαιτητές κάνουν κατάχρηση, ζητούν τη γνωμοδότηση των κριτών στο στούντιο και δεν έχουν εμπιστοσύνη στις δικές τους αποφάσεις. Το αποτέλεσμα είναι πολλές διακοπές στα παιχνίδια της Μπουντεσλίγκα.
Η ΦΙΦΑ θεωρεί ότι στην Ιταλία οι διαιτητές έχουν μπει περισσότερο στο νόημα, ζητούν δεύτερη άποψη μόνο όταν ένα «ξεκάθαρο και φανερό λάθος» διακυβεύεται. Αυτό δείχνει ότι η χρήση του VAR για κάθε μικρή ή μεγάλη φάση, για κάθε λόγο και αιτία, εξαρτάται αποκλειστικά από τον διαιτητή ή τον κριτή στο στούντιο. Η όλη διαδικασία όμως χρειάζεται να εξελιχθεί, ειδικά αν θέλει κάποιος να θεωρήσει αξιόπιστο το VAR. Μέχρι τότε, θα προκαλεί προβλήματα στις εταιρείες στοιχημάτων και στο in play betting».
Ευκαιρίες εν’ όψει
Παρά τα προφανή προβλήματα που έχει η συγκεκριμένη τεχνολογία, θεωρείται πολύ πιθανό το VAR να προσφέρει ευκαιρίες στις ζωντανές αγορές. «Όλοι ψάχνουν νέες στοιχηματικές προσφορές και εκτός από την προφανή επιλογή «Θα γίνει χρήση του VAR;» πριν αρχίσει ένας αγώνας, ίσως υπάρξουν κι άλλες επιλογές στο μέλλον» αναφέρει ο Τζεγιαρατνάμ: «Το θέμα είναι να συγκεντρωθούν αρκετά δεδομένα. Όταν συμβεί αυτό μπορούμε να έχουμε αγορές όπως «Χρόνος στον οποίο θα γίνει χρήση του VAR», «Συνολικές φορές που θα χρησιμοποιηθεί το VAR», ακόμα και live επιλογές. Κάπως έτσι άλλωστε συμβαίνει με τη χρήση του photo finish στις ιπποδρομίες για τον τερματισμό. Όσο το σύστημα θα σταθεροποιείται, τόσο πιο εύκολο θα είναι για τις εταιρείες».
Το VAR ίσως αργήσει να δώσει προσφορές για τους παίκτες, αλλά μπορεί να δούμε άλλες επιλογές να επηρεάζονται από αυτό: «Δεν αποκλείεται να γίνει αλγοριθμική αναπροσαρμογή των αγορών στις κάρτες ενός αγώνα. Προς το παρών το VAR χρησιμοποιείται μόνο για τις κόκκινες κάρτες. Χωρίς αυτό, πρέπει να περιμένει κανείς να τελειώσει ένα ματς για να αποφασιστεί αν μία αποβολή ήταν άδικη. Με το VAR μπορεί να διορθωθεί άμεσα μία απόφαση. Αν ο αριθμός των κόκκινων αυξηθεί ή μειωθεί, αυτόματα θα βελτιωθεί ο αλγόριθμος μακροπρόθεσμα».
Ο Τζεγιαρατνάμ θεωρεί ότι ακόμα η τεχνολογία είναι πολύ φρέσκια για να αποφασιστεί αν το VAR είναι καλό για το ποδόσφαιρο, πόσο μάλλον για τον στοιχηματισμό: «Είμαι σίγουρος πάντως ότι οι εταιρείες θα εξετάσουν το ενδεχόμενο να αποζημιώνουν πελάτες (με τη μορφή μπόνους) που έχασαν ένα στοίχημα στη live πλατφόρμα εξαιτίας του VAR. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει στις ιπποδρομίες ή κυνοδρομίες. Εξαρτάται όμως από το πόσες αποφάσεις θα δούμε να αλλάζουν μακροπρόθεσμα από τη χρήση του VAR στη δοκιμαστική περίοδο. Αν είναι λίγες, τότε ανοίγει ο δρόμος για τα δωράκια «καλής θέλησης»».
Γιάννης Κυριαζής
